Integriteti institucional dhe etika parlamentare janë ndër vlerat themelore nga të cilat duhet të udhëhiqet Kuvendi i RSH-së në përmbushje të vizionit dhe misionit të tij . Parlamenti, si organi më i lartë përfaqësues dhe mbartësi i sovranitetit të popullit, është institucioni kyç në sistemet demokratike të qeverisjes dhe ky status kërkon vendosjen e standardeve të larta të integritetit dhe llogaridhënies institucionale. Këto të fundit konsiderohen si faktorë madhorë që ndikojnë në veprimtarinë parlamentare, por edhe në nivelin e demokracisë parlamentare e më gjerë.
Domosdoshmëria e vendosjes dhe reformimit të herëpashershëm të këtyre standardeve tashmë është një normë e pranuar nga të gjithë parlamentet. Në këtë kontekst, edhe Kuvendi i RSH-së ka vendosur standarde gjithëpërfshirëse etike dhe sjelljeje për të garantuar ushtrimin në mënyrë etike të funksioneve nga parlamentarët. Sistemi i rregullave në Kuvend ka një qasje të mirë menduar ndaj etikës dhe është në përputhje me standardet më të larta të demokracisë parlamentare dhe modeleve më të përparuara ndërkombëtare. Pritet që parlamentarët t’i respektojnë standardet e vendosura pasi perceptimet negative të tyre mund të kenë impakt të rëndësishëm në respektin që publiku ka për institucionin parlamentar në përgjithësi.
Standardet e qarta etike parlamentare përmirësojnë llogaridhënien duke i dhënë publikut dhe medias mundësinë për të gjykuar sjelljen parlamentare. Besimi i publikut tek ky institucion rritet nëse sistemi për rregullimin e etikës është i drejtë, efektiv dhe zbatohet. Standardet e qarta ndihmojnë edhe në drejtim të solidaritetit të deputetëve, duke i lejuar ata të kapërcejnë dallimet e dukshme politike dhe të ndërtojnë një frymë bashkëpunimi dhe kolegjialiteti. Njëkohësisht, rrisin prestigjin e parlamentarit duke ndihmuar në tërheqjen e figurave që kanë integritet të lartë profesional dhe etiko-moral.
Instituti i Studimeve Politike (ISP) po vijon të monitorojë standardet etike dhe aktivitetin parlamentar në kuadër të projektit “A parliament with integrity: Code of Conduct and accountability” të mbështetur financiarisht nga programi i Granteve të Vogla të Komisionit për Demokraci i Ambasadës së SHBA në Tiranë. Ky raport i përgatitur nga ekspertët e ISP-së, sikurse raporti i parë studimor, evidenton problematika në jetësimin e standardeve etike të parlamentarëve dhe paraqet rekomandime përkatëse, të cilat do t’u adresohen të gjithë deputetëve dhe strukturave parlamentare. Vlerësimet janë përgjegjësi e ISP-së dhe ekipit të ekspertëve të tij.
Raporti i plotë me problematika dhe rekomandime konkrete gjendet në linkun:
ISP – Per nje parlament me integritet – 2024
