Bazuar në Kodin Zgjedhor, neni 64/2 kryetarët e partive politike dhe subjekteve zgjedhore deklarojnë solemnisht se e gjithë struktura përfaqësuese e partisë respektive do të refuzojnë të marrin pjesë në praktikat të blerjes së votës, marrjes së financimeve apo përfitimeve të kundërligjshme, veçanërisht nga ato që vijnë nga aktivitete kriminale.
Problemi? Subjektet kanë kryer deklarimet formale në KQZ, por akti solemn nuk është shoqëruar me vendimmarrje të partive politike, me deklarime të tyre publike dhe as me apele publike të kryetarëve të partive ndaj anëtarëve të strukturave ose përfaqësuesve të tyre në procesin zgjedhor. Rastet e raportimit për shkeljen e parimeve të kësaj dispozite, tregojnë se ka hendek midis deklarimit dhe jetësimit të aktit solemn të kryetarëve të partive politike.
Zgjidhja? Kryetarët e partive politike duhet të distancohen publikisht nga financimet informale dhe nga individët e përfshirë në çdo formë të trafikimit të votës. Alibitë e kandidatëve që bëjnë akte humanitare, që ndajnë dhurata apo që premtojnë punësime dhe shkëmbime privilegjesh në këmbim të votës, janë në kundërshtim me frymën e ligjit dhe duhet të marrin përgjigje ligjore.
Instituti i Studimeve Politike (ISP) është duke monitoruar KQZ dhe fushatën elektorale, si pjesë të angazhimit në projektin “Monitoring the 2021 Parliamentary Elections in Albania” mbështetur financiarisht nga qeveria e Mbretërisë së Bashkuar përmes ambasadës britanike në Tiranë.