Në pritje të dekretit të Presidentit për datën e zgjedhjeve parlamentare 2025, KQZ është duke shqyrtuar e miratuar aktet nënligjore, që lidhen me përgatitjen e zgjedhjeve. Sipas Kodit Zgjedhor, KQZ është institucioni shtetëror i ngarkuar për administrimin e zgjedhjeve. Roli i tij është thelbësor në integritetin e procesit zgjedhor.
Elemente pozitive lidhur me KQZ dhe administrimin e zgjedhjeve:
1. KQZ ka adresuar në Kuvend kërkesa e rekomandime lidhur me zgjedhjet;
2. KQZ ka penalizuar disa subjekte për shkeljen e KZGJ mbi financimin;
3. KQZ ka iniciuar bashkëpunim me bashkitë për aksesin e votës së PAK;
4. KQZ ka miratuar aktet e para nënligjore lidhur me votën e diasporës;
5. KQZ ka miratuar aktet e para lidhur me mundësinë e votimit elektronik;
6. KQZ po zhvillon konsultime të akteve me partitë dhe shoqërinë civile;
7. KQZ ka miratuar materiale informuese për votuesit PAK dhe diasporën;
8. KQZ ka qenë aktive në media, tryeza dhe konsultime institucionale;
9. KQZ ka qasje konstruktive ndaj rekomandimeve të ODIHR/OSBE.
Elementë shqetësues lidhur me KQZ dhe administrimin e zgjedhjeve:
1. KQZ mbetet në pozicion pritës/zbatues të konsensusit politik mbi zgjedhjet;
2. Performanca e strukturave të KQZ reflekton standarde të ndryshme;
3. Rregullatori dhe sidomos KAS reflektojnë në vendimmarrje qëndrime politike;
4. KQZ nuk ka njësuar ende terminologjitë/praktikat e KZGJ mbi zgjedhjet;
5. Fushata de facto ka nisur, por fushëveprimi i KQZ nis 4 muaj para votimit;
6. Vendimmarrja mbetet burokratike, merr kohë dhe kalon në 2-3 struktura;
7. Vendimet finale, sipas KZGJ, dalin shumë vonë, duke dobësuar besimin publik;
8. Administrimi zgjedhor vijon të ketë prirje bipartiake, jo depolitizim të tij;
9. KQZ nuk ka strategji publike parandaluese për pikat e dobëta të procesit.
Ky factsheet është realizuar në kuadër të projektit “Fuqizimi i integritetit të zgjedhjeve dhe i qëndrueshmërisë së partive politike”, loti “Forcimi i rolit monitorues dhe kërkesës së llogarisë nga qytetarët nëpërmjet shoqërisë civile, medias dhe mbështetjes akademike”, zbatuar nga Komiteti i Helsinkit (KSHH) në partneritet me Institutin e Studimeve Politike (ISP), BIRN Albania dhe Qëndresa Qytetare (QQ), mbështetur financiarisht nga Ambasada Britanike.
