Vendimi i Kuvendit 12/2022 pika 2, përcakton se “Komisioni ka për detyrë hartimin e ndryshimeve legjislative për reformën zgjedhore, në veçanti trajtimin e rekomandimeve të raporteve të OSBE/ODIHR-it për zgjedhjet e 25 prillit 2021 dhe për zgjedhjet e mëparshme të patrajtuara, rekomandimeve të institucioneve përgjegjëse për zgjedhjet, të partive politike parlamentare dhe organizatave jofitimprurëse”. Pavarësisht se kjo përgjegjësi nuk është përmbushur as për zgjedhjet e vitit 2023, thelbi i objektit mbetet i njëjtë dhe përfshin edhe gjetjet e rekomandimet e ODIHR/OSBE 2023. Si një organizatë që monitoron proceset politike dhe zgjedhore në Shqipëri, Instituti i Studimeve Politike (ISP) përfshihet në objektin e përgjegjësinë e cituar më lart të Komisionit dhe mbi këtë bazë, i adreson komisionit vlerësimet e mëposhtme.
ISP informon anëtarët e Komisionit se ne jemi të angazhuar në disa nisma që lidhen me fokusin e komisionit: lidhur me reformën zgjedhore dhe përfaqësimin, lidhur me integritetin në partitë politike dhe proceset zgjedhore, lidhur me jetësimin e dekriminalizimit, si dhe lidhur me progresin e anëtarësimit të Shqipërisë në BE.
Duke pasur angazhime të shumëfishta dhe po ashtu produkte publike periodike (sondazhe mbi reformën dhe prioritetet e saj, gjetje monitoruese, vlerësim të aspekteve të përfaqësimit, tryeza pune dhe konsultimi, konferenca me pjesëmarrjen edhe të përfaqësuesve të Komisionit të Reformës dhe të partive politike, etj), ISP rekomandon që fokusi i këtij Komisioni të mos jenë vetëm aspektet teknike të emergjencës, të nevojshme për disa rregullime lidhur me standardet dhe administrimin zgjedhor, por të mbahet premtimi i Këshillit Politik (2020) për një reformë trefishe: në legjislacionin zgjedhor, në legjislacionin mbi partitë politike dhe në legjislacionin lidhur me financat elektorale.
Duke shpresuar që Komisioni të ketë rezultate konkrete në përmbushje të përgjegjësisë ligjore dhe nevojës që ka Shqipëria për reformë zgjedhore solide, të qëndrueshme, efektive, transparente dhe gjithëpërfshirëse, po ju parashtrojmë disa rekomandime e sugjerime konkrete bashkëngjitur.
