Detyrimi ligjor? Dekriminalizimi është parim i përfshirë si standard edhe në kodet etike të partive politike, në statutet dhe në rregulloret e tyre të brendshme. Pas zgjedhjeve parlamentare të vitit 2021 partitë kryesore kanë paralajmëruar zhvillimin e proceseve të brendshme zgjedhore. PS dhe PD do të kenë zgjedhje të reja në qershor-korrik 2021.
Problemi? Partitë kanë refuzuar transparencën publike dhe publikimin e CV-ve të plota për kandidatët për poste drejtuese. Ato kanë refuzuar ose zbatuar në mënyrë të pjesshme detyrimet etike për të shmangur individët me rekorde korruptive e kriminale nga postet drejtuese në parti, në asambletë kombëtare dhe në strukturat drejtuese lokale. Partitë e bazojnë meritokracisë në aftësinë për të fituar vota dhe jo në parimet e integritetit.
Zgjidhja? Fondacionet politike europiane të majta e të djathta mbështetëse të partive, si dhe PES & EPP duhet të nxisin partitë partnere në Shqipëri për standarde të larta integriteti në zgjedhjet e brendshme për postet e larta drejtuese. Prokuroria duhet tu mundësojë partive verifikimin e kandidatëve për poste të larta dhe vetë partitë duhet të reflektojnë për më shumë transparencë, hapje, përgjegjësi dhe llogaridhënie.
Instituti i Studimeve Politike po zbaton projektin “Promovimi i llogaridhënies së zyrtarëve të zgjedhur”, i cili mbështetet financiarisht nga NED (National Endowment for Democracy).
