Kushtetuta e RSH garanton të drejtën e votës për çdo shtetas shqiptar që përmbush kriteret ligjore. Reforma zgjedhore e vitit 2020 sanksionoi edhe dispozita të reja lidhur me votën e qytetarëve që jetojnë jashtë vendit. Sipas nenit 24, KQZ udhëheq dhe mbikëqyr procesin për përgatitjen e kushteve dhe zbatimin e masave që mundësojnë votimin nga jashtë vendit në zgjedhjet për Kuvendin. Votimi nga jashtë vendit administrohet nga KQZ-ja në të gjithë komponentët e tij, pasi Rregullatori të ketë miratuar të gjitha aktet nënligjore që kërkohen. Procedurat për votimin miratohen me akt normativ nga KQZ, organ që ka përgjegjësinë ligjore fundore për jetësimin e procesit.
Kodi Zgjedhor, neni 184, ngarkon KQZ për nxjerrjen e akteve nënligjore brenda gjashtë muajve nga hyrja në fuqi e tij. Kodi Zgjedhor ka hyrë në fuqi më 19 gusht dhe afati 6 mujor skadoi më 19 shkurt, pa u përmbushur detyrimi për nxjerrjen e akteve nënligjore për votën e diasporës. Mungesa e dakordësisë dhe vullnetit politik u theksua si pengesë në motivimin e KQZ për zbatimin e ligjit.
ISP mbështet votën e diasporës dhe nxit KQZ të nxjerrë aktet nënligjore sipas ligjit, si dhe partitë kryesore politike të mbështesin qartësisht KQZ-në në jetësimin e kësaj të drejte kushtetuese. Pjesëmarrja në votime e të gjithë shtetasve me të drejtë vote do ta bënte procesin përfaqësues dhe vendimmarrës më të plotë, si dhe do të rriste besimin publik tek integriteti dhe legjitimiteti zgjedhor.
Instituti i Studimeve Politike (ISP) është duke monitoruar KQZ dhe fushatën elektorale, si pjesë të angazhimit në projektin “Monitoring the 2021 Parliamentary Elections in Albania” mbështetur financiarisht nga qeveria e Mbretërisë së Bashkuar përmes ambasadës britanike në Tiranë.
