Shqipëria dhe Gjeorgjia ndajnë sfida të ngjashme lidhur me dekriminalizimin dhe luftën kundër korrupsionit në politikë, që rrjedhin nga kontekste të ngjashme historike dhe dobësi institucionale. Të dy vendet përjetuan periudha të zgjatura autoritarizmi, si dhe kaluan një tranzicion nga komunizmi në demokraci në fillim të viteve 1990, u ndeshën me sfida që lidhen me kornizat e dobëta institucionale, transparencën e kufizuar dhe cenueshmërinë ndaj krimit të organizuar. Si dy vende aspirante anëtare të BE-së, Gjeorgjia dhe Shqipëria kanë bërë përpjekje të dukshme për të luftuar korrupsionin në sektorët e tyre publikë. Ndërsa statusi i Shqipërisë si një kandidat zyrtar në BE ka rezultuar në presion të rreptë të jashtëm për të përmbushur standardet evropiane kundër korrupsionit, përafrimi vullnetar i Gjeorgjisë me këto standarde si një vend aspirant reflekton një dinamikë të ndryshme të vullnetit politik dhe proceseve reformuese. Krahasimi i rrugëve të ndjekura nga Shqipëria dhe Gjeorgjia zbulon sukseset dhe vështirësitë e përpjekjeve të tyre, duke ofruar njohuri të vlefshme për efektivitetin e nismave kundër korrupsionit dhe duke theksuar fushat për përmirësim në të dy vendet.
Disa rezultatet krahasuese dhe mësime të nxjerra
Përvojat e Shqipërisë dhe Gjeorgjisë ndriçojnë kompleksitetin dhe sfidat që lidhen me dekriminalizimin dhe përpjekjet kundër korrupsionit, veçanërisht pasi të dyja kombet aspirojnë të hyjnë në Bashkimin Evropian. Ndërsa të dy vendet kanë krijuar korniza ligjore që synojnë të kufizojnë korrupsionin dhe të rrisin përgjegjshmërinë, efektiviteti i këtyre ligjeve pengohet ndjeshëm nga dobësitë institucionale, ndërhyrja politike dhe mungesa e vullnetit të qëndrueshëm politik. Në të dy rastet, reformat shpesh duken sipërfaqësore ose të zbatuara në mënyrë selektive, duke çuar në frustrimin e publikut dhe pakësimin e besimit në institucionet demokratike. Ndërsa Shqipëria ka qenë në pragun e BE-së për disa vjet, duke lundruar në rrugën e ndërlikuar drejt anëtarësimit, statusi i fundit i Gjeorgjisë si një aspirant i BE-së e vendos atë në një moment thelbësor transformimi. Pavarësisht afateve të ndryshme kohore, të dy vendet ndajnë një qëllim të përbashkët për t’u përafruar me standardet dhe vlerat e BE-së dhe udhëtimet e tyre theksojnë rëndësinë kritike të integritetit institucional, transparencës dhe llogaridhënies publike në arritjen e këtij objektivi.
Për të përparuar drejt anëtarësimit në BE, Shqipëria duhet të ketë prioritet forcimin e institucioneve të saj gjyqësore dhe anti-korrupsion, duke siguruar që ato të veprojnë në mënyrë të pavarur dhe të paanshme, të lirë nga ndikimi politik. Duke vepruar kështu, Shqipëria jo vetëm që mund të rivendosë besimin e publikut, por edhe të demonstrojë përkushtimin e saj ndaj parimeve demokratike që mbështesin kuadrin e BE-së. Anasjelltas, Gjeorgjia, si një aspirante e re për anëtarësim në BE, ka mundësinë të mësojë nga përvoja e stërzgjatur e Shqipërisë në lundrimin në peizazhin e reformave. Ndërsa Gjeorgjia ka bërë hapa të rëndësishëm në luftimin e korrupsionit që nga Revolucioni i Trëndafilave të vitit 2003, sfidat e fundit—veçanërisht rigjallërimi i ndikimit politik rus dhe mungesa e perceptuar e angazhimit nga elitat politike—e kanë penguar përparimin e saj. Rritja e zhgënjimit të publikut me padrejtësitë e perceptuara dhe përgjegjshmërinë e pamjaftueshme e ndërlikon më tej peizazhin, duke theksuar nevojën për një angazhim të vërtetë ndaj reformës që kapërcen interesat partiake. Forcimi i pavarësisë së agjencive kundër korrupsionit dhe sigurimi që zyrtarët e rangut të lartë të mbahen përgjegjës do të jetë jetik për rivendosjen e besimit dhe legjitimitetit të publikut në qeveri. Duke shqyrtuar udhëtimin e Shqipërisë, Gjeorgjia mund të nxjerrë njohuri të vlefshme për rëndësinë e mbajtjes së vullnetit politik dhe mbështetjes dypartiake për nismat kundër korrupsionit. Për më tepër, Gjeorgjia mund të fokusohet në kultivimin e një kulture politike më transparente që i jep përparësi pavarësisë institucionale, duke zbutur kështu rreziqet e politizimit që kanë penguar historikisht përpjekjet për reforma në të dy vendet.
Si përfundim, rrugët e Shqipërisë dhe Gjeorgjisë drejt integrimit në BE shërbejnë si përkujtues kritikë se efektiviteti i dekriminalizimit dhe masave anti-korrupsion është thellësisht i ndërthurur me forcën e institucioneve që i zbatojnë ato. Ndërsa të dy vendet punojnë për t’u rreshtuar me standardet e BE-së, ato duhet të kenë prioritet kultivimin e organeve gjyqësore dhe mbikëqyrëse të pavarura dhe efektive, të mbështetura nga një kulturë politike që vlerëson transparencën dhe përgjegjshmërinë. Ndërsa të dy vendet kanë bërë përparime në krijimin e kornizave ligjore, prova e vërtetë e efektivitetit të tyre qëndron në vullnetin politik për të mbështetur këto reforma dhe në elasticitetin e institucioneve të ngarkuara me zbatimin e tyre. Vetëm nëpërmjet një angazhimi të qëndrueshëm ndaj integritetit institucional dhe përgjegjshmërisë publike, Shqipëria dhe Gjeorgjia mund të shpresojnë të arrijnë përparim të qëndrueshëm në përpjekjet e tyre kundër korrupsionit dhe të nxisin një peizazh politik më demokratik dhe transparent.
Raportin e plotë mund ta lexoni këtu:
