Dialogu mbi të kaluarën, njohja me ngjarjet dhe debati mbi to, kurajo e shoqërisë për tu përballur me vetveten dhe respekti për mbi të vertetat, aftësia të kujtojmë duke mësuar, duke reflektuar dhe duke kuptuar sa të rëndësishme janë vlerat e një shoqërie të lirë, – janë sfida e brezave të rinj që kanë lindur pas viteve ´90 dhe që fatmirësisht nuk kanë jetuar dramat e të kaluarës nën izolim, censurë, uniformitet, frikë dhe diktat. Për të nxitur debatin dhe dialogun mbi të kalurën, Instituti i Studimeve Politike (ISP) mbështetur nga programi Transition, financim i Ministrisë së Jashtme të Republikës së Çekisë,– ishte sot me të rinjtë e shkollës “Elez Isuf Ndreu“ në bashkinë Kamëz.
Gjatë aktivitetit me të rinjtë e klasave të XII-ta, stafi i ISP prezantoi një ekspozitë ilustruese mbi periudhën 1945-1990, mënyrën sesi funksiononte shteti dhe shoqëria, sesi organizohej jeta dhe sistemi i frikës e propagandës, sesi gjenerata e prindërve dhe gjyshëve të tyre ka jetuar përgjatë më gjysëm shekulli. Në takimin e konceptuar si bashkëbisedim aktiv midis të rinjëve dhe të ftuarve, përshëndeti zv.kryetarja e Misionit të Republikës së Çekisë në Shqipëri, Radka Calabkova, e cila theksoi rëndësinë e përfshirjes së të rinjvë në debate të tilla dhe rëndësinë që shoqëritë të mësojnë e reflektojnë mbi të kaluarën totalitare në mënyrë që ajo të mos përsëritet më. Po ashtu, folëse ishte edhe studiuesja Luli Progni, e cila solli përvojën e saj në rini dhe në familje si ish e përndjekurve politike dhe elementë të tjerë të vecantë të jetës së të rinjëve në sistemin përpara 1990. Të rinjtë adresuan pyetje të shumta dhe debatuan edhe me Afrim Krasniqin, (ISP) dhe studiues në ASA, i cili iu përgjigj interesit së auditorit mbi problematikat e censurës, letërësisë, disidencës, debatit sesi duhet trajtuar e kaluara, rolit të individit në diktaturë dhe elementë të tjerë të projektit.
Të rinjtë vlerësuan nismën dhe theksuan rëndësinë që forma të tilla debati dhe organizimi të vijojnë edhe në të ardhmen, në funksion edhe të qëllimit të projektit, për të nxitur mendimin dhe interesin e të rinjëve për ta njohur të kaluarën përmes memories, dialogut dhe reflektimit.
ISP falenderon drejtorinë arsimore dhe stafin pedagogjik të shkollës për bashkëpunimin në këtë aktivitet.